Roman Maciejewski Kalendarium - 1960–1969

1960

W kwietniu Maciejewski udaje się do Krakowa na próby swego Requiem. Kompozytor spotyka się z ciepłym przyjęciem muzyków. Stefan Kisielewski pisze wówczas w „Tygodniku Powszechnym”:

„I oto po trzydziestu latach wrócił do Kraju Syn Marnotrawny, wrócił mocno odmieniony, inny – choć w jakiś sposób taki sam. I przywiózł kilkadziesiąt kilogramów partytury Requiem ku czci poległych w ostatniej wojnie.”

Prawykonanie Requiem na IV Festiwalu Warszawska Jesień mija bez większego echa. Ze względu na nagłą niedyspozycję mającego prowadzić ten koncert dyrygenta, kompozytor sam poprowadził wykonanie swego utworu.

Maciejewski nagrywa dla Polskiego Radia 20 swoich mazurków.

 

22 stycznia — w Paryżu premiera Nosorożca, sztuki absurdu Eugena Ionesco.
Powstają Scontri Henryka Mikołaja Góreckiego.
Krzysztof Penderecki komponuje Tren ofiarom Hiroszimy — sztandarowe dzieło sonoryzmu.

1961

W maju kompozytor wraca do USA, gdzie prezentuje swoje Requiem (z taśmy) w Nowym Jorku i spotyka się z Leonardem Bernsteinem. Pozytywne opinie o Requiem wypowiadają Józef Wittlin i Michał Kondracki.

W końcu maja Maciejewski rusza w drogę powrotną do Los Angeles. Po drodze zatrzymuje się w Oshkosh u Franców oraz prezentuje Requiem w Chicago.

 

2 lipca — Ernest Hemingway popełnia samobójstwo.
13 sierpnia — zostaje zbudowany mur berliński.
Witold Lutosławski komponuje Gry weneckie, swój pierwszy utwór z wykorzystaniem techniki aleatoryzmu kontrolowanego.
Powstaje pierwsze dzieło pop-artu — Look Mickey Roya Lichtensteina.

1962

Maciejewski podejmuje pracę w Hermosa Beach w Kalifornii jako organista w kościele franciszkańskim Our Lady of Guadalupe, gdzie zakłada też chór parafialny.

 

10 lutego — umiera Władysław Broniewski.
16 kwietnia — w Hamburgu wykonanie Polimorfii Krzysztofa Pendereckiego. Dzieło to uchodzi za szczyt okresu sonorycznego w twórczości Pendereckiego.
15–28 października — konflikt kubański. ZSRR próbuje zainstalować rakiety średniego zasięgu na Kubie.
John Steinbeck otrzymuje Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury.

1963

Maciejewski przyjmuje stanowisko organisty w kościele w Torrance.

Prowadzony przez niego zespół „The Roman Choir” staje się jednym z najlepszych chórów kościelnych w Kalifornii.

 

30 stycznia — umiera Francis Poulenc.
12 maja — w Krakowie umiera Stanisław Wiechowicz.
22 listopada — zabójstwo Johna F. Kennedy’ego.
Powstaje utrzymany w formie otwartej utwór Kazimierza Serockiego — A piacere, propozycje na fortepian.

1964

Maciejewski ze swoim zespołem chóralnym wyrusza w trasę koncertową do Meksyku. Powstaje Missa brevis, napisana z myślą o własnym chórze. Teraz rokrocznie kompozytor będzie rozszerzał repertuar zespołu o nowe sakralne dzieła.

 

14 marca — Antoni Słonimski składa na ręce premiera Cyrankiewicza list podpisany przez 34 intelektualistów.

12 sierpnia — w Monte Carlo prawykonanie Sinfonia sacra Andrzeja Panufnika. Dzieło ukończone w marcu 1963 zdobyło I nagrodę na Konkursie Kompozytorskim im. Księcia Rainiera w Monako.
24 września — odsłonięcie nowego plafonu w Operze Paryskiej, autorstwa Marca Chagalla, powoduje wielkie dyskusje.
14 października — Leonid Breżniew wybrany na pierwszego sekretarza KPZR (w miejsce Nikity Chruszczowa)
Ukazuje się Tango Sławomira Mrożka, uchodzące za jego najważniejszą sztukę (wystawione w 1965 roku w Bydgoszczy).

1965

6 maja – chór Maciejewskiego występuje z koncertem w Audytorium Holywood w Los Angeles. Wybitny polski działacz kulturalny, Leonidas Ossetyński tak relacjonuje ten koncert:

„Gorąca owacja publiczności zmusiła chór do kilku bisów i świadczyła o tym, że w ciągu całego koncertu nie było żadnych słabszych momentów, które charakteryzujemy mianem nudy.”

 

28 stycznia — w Paryżu umiera Michał Spisak.
21 marca — prawykonanie Kwartetu smyczkowego Witolda Lutosławskiego w Sztokholmie.
7 maja —  w Paryżu prawykonanie poświęconej ofiarom drugiej wojny światowej kompozycji Oliviera Messiaena – Et expecto resurectionem mortuorum.
19 maja — w Warszawie umiera Maria Dąbrowska.
19 listopada — uroczyste otwarcie Teatru Wielkiego w Warszawie (po trwającej wiele lat odbudowie).
10 grudnia — pierwszy happening Tadeusza Kantora — Cricotage w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych przy ulicy Chmielnej w Warszawie.

1966

Maciejewski przenosi się do Redondo Beach, gdzie będzie mieszkał do końca swojego pobytu w USA. O nowym mieszkaniu pisze w liście do matki: „Bardzo się cieszę z mojego mieszkania, z którego mam piękny widok na morze i na ogródek, w którym ptaszki świergocą między kwiatami, kaktusami i między gałęziami dwóch drzewek, których zieleń umila oko.”

 

30 marca — prawykonanie Pasji według św. Łukasza Krzysztofa Pendereckiego w Münster.
18 grudnia — premiera filmu Powiększenie Michelangelo Antonioniego na podstawie opowiadania Julio Cortázara.
Z inicjatywy dyrygenta i propagatora muzyki współczesnej Andrzeja Markowskiego we Wrocławiu powstaje festiwal Vratislavia Cantans.

1967

W styczniu umiera ojciec Romana – Józef. Maciejewski komponuje dedykowaną ojcu Mszę Zmartwychstania.

 

5–10 czerwca — wojna sześciodniowa między Izraelem a państwami arabskimi.
25 listopada — premiera Dziadów w reżyserii Kazimierza Dejmka w Teatrze Dramatycznym w Warszawie.
Ukazuje się drukiem powieść Gabriela Garcii Marqueza Sto lat samotności, uważana za arcydzieło literatury iberoamerykańskiej.
Powstaje Lontano György Ligetiego – przykład nowego podejścia do polifonii (mikropolifonia).

1968

Powstaje kolejna msza Maciejewskiego – Missa brevis.

 

8 marca — początek zamieszek studenckich w Warszawie.
3 maja — wybuch protestów studenckich w Paryżu.
W nocy z 20 na 21 sierpnia wojska ZSRR wkraczają do Czechosłowacji. Koniec „praskiej wiosny”.
październik — Zygmunt Mycielski publikuje w paryskiej „Kulturze” list do muzyków czeskich i słowackich, protestując przeciw interwencji w Czechosłowacji.
10 października — prawykonanie pierwszej wersji Sinfonii Luciana Beria, uznawanej za klasyczne dzieło postmodernistyczne.
Powstaje kompozycja wokalna Karlheinza Stockhausena Stimmung, będąca zwrotem do technik minimalistycznych, ale zapowiadająca też spektralizm.

1969

Maciejewski rozważa podróż do Polski i myśli o tym, gdzie osiąść na stare lata.

 

17 stycznia – w Warszawie umiera Grażyna Bacewicz
13 lutego — w Londynie umiera Kazimierz Wierzyński.
20 lipca — pierwsze lądowanie ludzi na Księżycu (misja kosmiczna Apollo 11).
25 lipca — w Vence umiera Witold Gombrowicz.